Leerlingen van HP op internationale missie tegen plasticvervuiling
23 mei 2025
In 2019 kwam Maaike in contact met Deakin University in Australië. Zij zochten middelbare scholen wereldwijd om een testprotocol te ontwikkelen voor het meten van microplastics in oppervlaktewater. HP bleek de enige school in Nederland die zich aanmeldde. “Het begon met plasticdeeltjes in water, maar groeide uit tot een internationaal onderwijsproject dat wetenschappelijk serieus genomen wordt,” vertelt Maaike.
De samenwerking leidde tot nauwe contacten met onderzoekers in Australië en Italië en lesmateriaal dat inmiddels is opgenomen in het curriculum van GLOBE Nederland. De Universiteit van Amsterdam en de Plastic Soup Foundation haakten aan om het materiaal verder te ontwikkelen. Inmiddels is het plasticonderzoek een terugkerend onderdeel binnen O&O en zelfs opgenomen in de nieuwste biologieboeken.
Van onderwijsmethode naar een PhD: DNA-schade door plastic
In december vorig jaar kreeg Maaike een beurs voor een jaarlange samenwerking met een gerenommeerde Universiteit in Amerika. Doel: een nieuwe biotechnologische methode ontwikkelen waarmee leerlingen zelf kunnen aantonen dat plastic in het lichaam schade aan het DNA kan veroorzaken.
Maaike legt uit: “We weten dat plasticresten in het lichaam zitten en er zijn sterke vermoedens van DNA-schade. Maar er is nog geen toegankelijke methode om dat aan te tonen. Die proberen we nu te ontwikkelen met de desbetreffende Universiteit en het biotechbedrijf Amgen.”
Omdat veel scholen niet beschikken over een volledig laboratorium, wordt er uiteindelijk een digitale simulatie ontwikkeld: een soort 'digitaal laboratorium' waarin microplastics of andere toxen toegevoegd kunnen worden aan cellen, waarna DNA-reacties kunnen worden nagebootst. Deze simulatie zal worden toegevoegd aan de reeds bestaande collectie van https://www.labxchange.org/
Op expeditie langs de Rijn
In september dienden Maaike en collega Nick Vermeulen een aanvraag in bij de Spaanse ProBlue Foundation. Met succes. Het doel is om te onderzoeken waar het plastic in het IJsselmeer precies vandaan komt. Een relevant vraagstuk, gezien het IJsselmeer zowel voor landbouw als visserij een belangrijke waterbron is. “We willen weten of het plastic uit Nederland zelf komt, of dat het via rivieren zoals de Rijn van elders wordt aangevoerd. Als je de bron kent, kun je gericht ingrijpen,” aldus Maaike.
In het voorjaar van 2026 staat een expeditie gepland: leerlingen reizen in tien dagen van Zwitserland via Duitsland naar Nederland, langs de loop van de Rijn. Onderweg doen ze op strategische locaties metingen naar plasticvervuiling, om zo de grootste bron te achterhalen.
Intussen blijft Maaike als gastdocent ook andere docenten in Nederland inspireren met haar kennis, onder andere via Harvard en het HAS College. Haar missie is helder: jongeren de tools geven om als echte onderzoekers bij te dragen aan een schonere wereld.